Ναταλία Κοντώση 

A-
Τα τελευταία αρκετά χρόνια η συζήτηση για το υδρογόνο κερδίζει συνεχώς έδαφος: ένα φιλόδοξο αφήγημα για μία καθαρή οικονομία υδρογόνου, βαθιά απαλλαγή από τον άνθρακα της βιομηχανίας και των μεταφορών. 

Τελευταία ωστόσο, η συγκεκριμένη μορφή ενέργειας εισέρχεται από τον οραματισμό στη «φάση πραγματικότητας», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις του συγκεκριμένου κλάδου. 

Πλέον οι εκθέσεις και οι μελέτες μεταφράζονται σε συγκεκριμένα projects, σε μία πορεία η οποία –σύμφωνα με το oilprice.com- είναι εύθραυστη: η εκτέλεση, η ευθυγράμμιση των πολιτικών και η ζήτηση της αγοράς πρέπει να καλύψουν τη διαφορά - διαφορετικά η ορμή θα σταματήσει.

Από τη φιλοδοξία στη δράση

Η Παγκόσμια Πυξίδα Υδρογόνου 2025 του Συμβουλίου Υδρογόνου δείχνει πώς μοιάζει αυτή η επόμενη φάση. Υπάρχουν πλέον πάνω από 500 δεσμευμένα έργα (δηλαδή, σε τελική επενδυτική απόφαση, υπό κατασκευή ή ήδη σε λειτουργία), που υποστηρίζονται από επενδύσεις περίπου 110 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό αντιστοιχεί σε αύξηση περίπου 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ένα χρόνο. Δεν πρόκειται απλώς για φιλοδοξία, αλλά για κίνηση κεφαλαίων. Ομοίως, οι δεσμεύσεις χωρητικότητας υπερβαίνουν πλέον τα 6 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Αυτό σημαίνει ότι για πρώτη φορά, το υδρογόνο μετατοπίζεται από μια πολλά υποσχόμενη δραστηριότητα σε έναν απτό, επενδυτικό τομέα.

Αύξηση στη ζήτηση

Η Παγκόσμια Επισκόπηση Υδρογόνου του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ) ενισχύει αυτή τη μετατόπιση, σημειώνοντας ότι ενώ η ζήτηση υδρογόνου το 2023 έφτασε περίπου τους 97 εκατομμύρια τόνους παγκοσμίως, το υδρογόνο χαμηλών εκπομπών (πράσινο ή μπλε) παραμένει ένα μικρό μέρος του συνόλου. Ωστόσο, τα έργα που λαμβάνουν FID σήμερα θα μπορούσαν να πενταπλασιάσουν την παραγωγή υδρογόνου χαμηλών εκπομπών έως το 2030, από κάτω από 1 εκατομμύριο τόνους σε πάνω από 4 εκατομμύρια τόνους. Η εγκατεστημένη δυναμικότητα ηλεκτρολυτήρων μεταξύ των έργων που έχουν δεσμευτεί έχει ήδη ξεπεράσει τα 20 GW, από λίγο πάνω από 1 GW πριν από λίγο καιρό.

Και όπως επισημαίνει ο αναλυτής Leon Stille στο Oilprice αυτοί οι αριθμοί μας λένε αυτό που ήδη αντιλαμβάνονται οι ειδικοί: το υδρογόνο εισέρχεται σε ένα νέο στάδιο. Το πρώτο κύμα καθαρότερων έργων κατασκευάζεται τώρα. Το ερώτημα είναι αν αυτό το κύμα θα ξεσπάσει ή θα κορυφωθεί.

Προκλήσεις και ρήγματα

Πολλά έργα εξακολουθούν να υπάρχουν μόνο στα χαρτιά. Πολλά άλλα αναμένουν κανονιστικές εγκρίσεις και εγκρίσεις αδειοδότησης, συνδέσεις με το δίκτυο και συμφωνίες δέσμευσης για απορρόφηση. Ο IEA πρόσφατα μείωσε τις προβλέψεις του για το 2030 για υδρογόνο χαμηλών εκπομπών κατά σχεδόν 25% λόγω ακυρώσεων έργων, πιέσεων κόστους και πολιτικής αβεβαιότητας. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και καθώς η δυναμικότητα που βρίσκεται ήδη υπό κατασκευή ή έχει δεσμευτεί αυξάνεται σημαντικά, η ευρύτερη φιλοδοξία απειλείται από φθορά.

Το κόστος παραμένει ένα σημαντικό εμπόδιο, ειδικά για τους ηλεκτρολυτήρες και τη μεταβλητή φύση της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Οι περιορισμοί στην αλυσίδα εφοδιασμού, το κόστος των υλικών και οι προκλήσεις στο εργατικό δυναμικό έχουν επηρεάσει αρνητικά. Και η πολιτική από την πλευρά της ζήτησης εξακολουθεί να καλύπτει το έλλειμμα, το υδρογόνο σπάνια επιβάλλεται ή ανταμείβεται από κανονισμούς σε πολλές αγορές.

Εν ολίγοις: η κλιμάκωση βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά είναι ανομοιογενής και εύθραυστη. Η φάση του  «reality check» έχει πλέον φτάσει πλήρως.

Η στρατηγική επιταγή για το υδρογόνο

Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο ούτε η βιομηχανία ούτε οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν την πολυτέλεια να αντιμετωπίσουν το υδρογόνο ως παράπλευρο έργο. Τα επόμενα χρόνια είναι καθοριστικά. Εάν το κεφάλαιο σταματήσει, τα έργα αποτύχουν ή οι πολιτικές ταλαντευτούν, το υδρογόνο μπορεί να επιστρέψει στην τεχνολογία των μακρινών ονείρων, όχι των βραχυπρόθεσμων ενεργειακών συστημάτων.

Αναλυτές εκτιμούν ότι αν το υδρογόνο επιτύχει, θα γίνει η ραχοκοκαλιά των ενεργειακών συστημάτων χαμηλών εκπομπών άνθρακα, ειδικά στη βαριά βιομηχανία, στις μεταφορές μεγάλων αποστάσεων και στην αποθήκευση που δεν μπορούν να φτάσουν οι μπαταρίες. Οι πρώτοι που θα κάνουν την εμφάνισή τους κερδίζουν όχι μόνο αποδόσεις αλλά και βιομηχανική ηγεσία, πνευματική ιδιοκτησία και κυριαρχία στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Ο δρόμος μπροστά

Οι κυβερνήσεις πρέπει να προχωρήσουν πέρα ​​από τα πλαίσια και τη ρητορική. Πρέπει να δεσμευτούν για σαφείς μηχανισμούς ζήτησης, υποχρεωτική απορρόφηση, συμβάσεις επί της διαφοράς, ποσοστώσεις, που να δίνουν στους κατασκευαστές βεβαιότητα. Η πολιτική αστάθεια είναι ο θανάσιμος εχθρός του υδρογόνου αυτή τη στιγμή. Ταυτόχρονα, ο συντονισμός είναι απαραίτητος: ο σχεδιασμός του δικτύου, οι διασυνοριακές υποδομές, τα δίκτυα μεταφοράς και αποθήκευσης υδρογόνου και τα εναρμονισμένα πρότυπα θα απελευθερώσουν την κλίμακα.

Η βιομηχανία πρέπει επίσης να αναλάβει δράση. Πρέπει να υλοποιεί, όχι μόνο να υπόσχεται. Τα έργα που φτάνουν στο FID, συνδέονται με τις αγορές και αποδεικνύουν την οικονομική τους κατάσταση θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη. Οι αδύναμες προτάσεις θα απορριφθούν, και αυτό είναι υγιές. Αλλά η υπερβολική εγκατάλειψη θα διαβρώσει την όρεξη των επενδυτών για το επόμενο κύμα.

Η χρηματοδότηση στο υδρογόνο

Και στον τομέα της χρηματοδότησης, τα μικτά μοντέλα θα παραμείνουν κρίσιμα. Τα δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια πρέπει να μειωθούν σε κίνδυνο, με εγγυήσεις, επιδοτήσεις και κοινές επενδύσεις να γεφυρώνουν τα κενά στα αρχικά στάδια. Πολλά έργα υδρογόνου εξακολουθούν να απαιτούν άμεση τοποθέτηση. Οι πρώτοι που θα κάνουν την κίνηση χρειάζονται υποστήριξη.

Η μετάβαση απαιτεί αποδείξεις, όχι ευσεβείς πόθους

Το υδρογόνο δεν είναι πια απλώς μια αφήγηση. Είναι πλέον πολύ ορατά ένα πείραμα μηχανικής και επένδυσης, με πραγματικά διακυβεύματα. Το πρώτο κύμα έργων περνάει από την ιδέα στην εκτέλεση. Αλλά αυτή η φάση είναι καθοριστική. Ο αγωγός πρέπει να αποδώσει, οι πολιτικές πρέπει να σταθεροποιηθούν, το κεφάλαιο πρέπει να ακολουθήσει και η ζήτηση πρέπει να υλοποιηθεί, αναφέρει ο Leon Stille στην ανάλυσή του.

Και καταλήγει λέγοντας: Αν το κάνουμε σωστά, το υδρογόνο έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει έναν από τους πυλώνες ενός ενεργειακού μέλλοντος χωρίς άνθρακα. Αν το κάνουμε λάθος, κινδυνεύουμε να σπαταλήσουμε την ορμή, να επιστρέψουμε στον κυνισμό και να καθυστερήσουμε οδούς που χρειαζόμαστε απεγνωσμένα.

(φωτογραφία: pixabay.com)

Πηγή: https://energypress.gr/