Φωτογραφία: danilo.alvesd on Unsplash
Ηανάλυση εξέτασε 30 φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων κοινών εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI), όπως η σερτραλίνη, η εσκιταλοπράμη και η φλουοξετίνη, καθώς και άλλων τύπων αντικαταθλιπτικών, όπως η μιρταζαπίνη και η αμιτριπτυλίνη.
Οι παρενέργειες των διαφορετικών αντικαταθλιπτικών κατατάχθηκαν για πρώτη φορά, αποκαλύπτοντας τεράστιες διαφορές μεταξύ των φαρμάκων.
Ακαδημαϊκοί εξέτασαν τον αντίκτυπο που είχαν τα φάρμακα στους ασθενείς κατά τις πρώτες οκτώ εβδομάδες μετά την έναρξη της θεραπείας, με ορισμένα να προκαλούν αύξηση βάρους έως και 2 κιλά ή μεταβολές στον καρδιακό ρυθμό έως και 21 παλμούς το λεπτό.
Οι ερευνητές προειδοποίησαν ότι το χάσμα στις παρενέργειες μπορεί να επηρεάσει την υγεία των ανθρώπων, καθώς και το κατά πόσο μπορούν να συνεχίσουν τη φαρμακευτική αγωγή τους. Τόνισαν ότι κανείς που διαβάζει αυτή τη μελέτη δεν πρέπει να σταματήσει τη θεραπεία του, αλλά ζήτησαν τα αντικαταθλιπτικά να προσαρμόζονται πιο στενά στις ανάγκες του κάθε ατόμου.
«Υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των [αντικαταθλιπτικών] και αυτό είναι σημαντικό όχι μόνο για κάθε ασθενή ξεχωριστά, αλλά και γιατί πολλοί άνθρωποι τα λαμβάνουν· επομένως, ακόμη και μικρές αλλαγές μπορούν να έχουν μεγάλο αντίκτυπο σε ολόκληρο τον πληθυσμό», δήλωσε ο καθηγητής Όλιβερ Χάουζ, ένας από τους ερευνητές.
Αν και ήταν γνωστό ότι τα αντικαταθλιπτικά επηρεάζουν τη σωματική υγεία, η μελέτη του King’s College του Λονδίνου και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης είναι η πρώτη που τα κατατάσσει με συγκεκριμένο τρόπο, ώστε οι επιδράσεις των φαρμάκων να μπορούν να συγκριθούν εύκολα.
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε 151 μελέτες για 30 ευρέως χρησιμοποιούμενα αντικαταθλιπτικά, στις οποίες συμμετείχαν περισσότεροι από 58.500 ασθενείς.
Αν και δεν εμφανίζουν όλοι παρενέργειες, τα αποτελέσματα που δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet έδειξαν, κατά μέσο όρο:
- Μία αγωγή οκτώ εβδομάδων με αγομελατίνη συνδέθηκε με μείωση βάρους 2,4 κιλών, σε σύγκριση με τη μαπροτιλίνη, η οποία προκάλεσε αύξηση σχεδόν 2 κιλών.
- Υπήρχε διαφορά 21 παλμών ανά λεπτό μεταξύ της φλουβοξαμίνης, που επιβράδυνε τον καρδιακό ρυθμό, και της νορτριπτυλίνης, που τον επιτάχυνε.
- Παρατηρήθηκε διαφορά 11 mmHg στην αρτηριακή πίεση μεταξύ νορτριπτυλίνης και δοξεπίνης.
«Είναι σαφές ότι δεν είναι όλα τα αντικαταθλιπτικά ίδια», δήλωσε ο δρ Αθίσαν Αρουμούχαμ από το King’s College του Λονδίνου.
Οι διαφορές αυτές μπορούν να αθροιστούν με τρόπους που αποκτούν κλινική σημασία, όπως αυξημένος κίνδυνος εμφράγματος ή εγκεφαλικού. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και άτομα με την ίδια διάγνωση μπορεί να ταιριάζουν καλύτερα με διαφορετικά αντικαταθλιπτικά, ανάλογα με τις προτιμήσεις και τις άλλες παθήσεις τους.
Ποιο αντικαταθλιπτικό είναι καλύτερο για μένα;
Σε ένα υποθετικό σενάριο, η 32χρονη Σάρα, ο 44χρονος Τζον και η 56χρονη Τζέιν έχουν λάβει την ίδια διάγνωση κατάθλιψης και τους έχουν προταθεί αντικαταθλιπτικά. Όμως, ο καθένας θέλει να αποφύγει διαφορετικές παρενέργειες.
Για τη Σάρα, η προτεραιότητα είναι να αποφύγει την αύξηση βάρους, ενώ ο Τζον έχει ήδη υψηλή αρτηριακή πίεση και η Τζέιν αυξημένη χοληστερόλη.
Ο δρ Τόμπι Πίλινγκερ, που ανέλυσε τα παραδείγματα για το BBC, εξηγεί ότι σε καθέναν θα συνέστηνε διαφορετικό φάρμακο:
Σάρα: Θα πρέπει να επιλέξει αντικαταθλιπτικά που δεν προκαλούν αύξηση βάρους, όπως αγομελατίνη, σερτραλίνη ή βενλαφαξίνη, αποφεύγοντας την αμιτριπτυλίνη ή τη μιρταζαπίνη, που είναι πιο πιθανό να αυξήσουν το βάρος.
Τζον: Καλό είναι να αποφεύγει φάρμακα όπως βενλαφαξίνη, αμιτριπτυλίνη ή νορτριπτυλίνη, τα οποία αυξάνουν την πίεση· θα του ταίριαζαν καλύτερα η σιταλοπράμη, η εσιταλοπράμη και η παροξετίνη.
Τζέιν: Ορισμένα αντικαταθλιπτικά, όπως η βενλαφαξίνη, η ντουλοξετίνη και η παροξετίνη, συνδέονται με αύξηση της χοληστερόλης, επομένως θα ήταν προτιμότερο να τα αποφύγει. Η σιταλοπράμη ή η εσιταλοπράμη, που είναι πιο ουδέτερες ως προς τη χοληστερόλη, θα της ταίριαζαν καλύτερα.