του Μιχάλη Μαστοράκη 

A-
«Πομπός» στρατηγικών μηνυμάτων, με πρωταγωνίστρια την Ελλάδα, αλλά και έδαφος για σύναψη συμφωνιών σε LNG, data centers και ναυπηγεία αναμένεται να αποτελέσει η επικείμενη Σύνοδος της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC), που θα λάβει χώρα στις 6-7 Νοεμβρίου στην Αθήνα.

Η ατζέντα του συνεδρίου, καθώς και οι συμμετέχοντες, με προεξάρχουσα την πολυπληθή αμερικανική αντιπροσωπεία με τους 4 υπουργούς της κυβέρνησης Τραμπ στο πλάι των 24 υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. και πλήθους στελεχών της αγοράς, φέρνουν τη χώρα στην «πρώτη γραμμή» της ενεργειακής επικαιρότητας, με τη φιλοδοξία εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης αυτό να μεταφραστεί σε αναβάθμιση της θέσης της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής.

Ενέργεια, AI και Υποδομές στο επίκεντρο

«Διάδρομοι Ενέργειας: Πώς το φυσικό αέριο επανασχεδιάζει τον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης», «Country spotlight: Greece», «Οικοδομώντας τη ραχοκοκαλιά: Ξεκλειδώνοντας κεφάλαια για τις παγκόσμιες υποδομές ενέργειας», «Από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής στους επεξεργαστές: Η ενέργεια ως μοχλός του AI», «Ανθεκτικότητα εκ βάθρων: Ενισχύοντας ένα ισχυρότερο ενεργειακό μέλλον», «Διαμορφώνοντας το αύριο: To LNG ως καταλύτης για την ανταγωνιστικότητα», «Διασυνδέοντας την Ευρώπη: Ασφαλή, Έξυπνα και Ανθεκτικά Δίκτυα Ενέργειας» συνιστούν μερικούς από τους τίτλους των πάνελ που θα λάβουν χώρα στα πλαίσια του διήμερου συνεδρίου, καταδεικνύοντας τόσο το «επίδικο» της υπόθεσης του Ζαππείου όσο και πολύ περισσότερο την επόμενη μέρα του «ενεργειακού γίγνεσθαι», στο κατώφλι της οποίας αναμένεται να ξεδιπλωθούν κρίσιμες εξελίξεις το επόμενο διάστημα.
Νέο «κεφάλαιο» για την Ελλάδα

Η επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης και της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να υποδεχθεί την 6η Σύνοδο της «Σύμπραξης για τη Διατλαντική Συνεργασία για την Ενέργεια» στην Αθήνα, προκύπτει και υπηρετεί τη συνολικότερη στρατηγική στόχευση για την ανάδειξη της χώρας σε βασικό ενεργειακό κόμβο στην ευρύτερη περιοχή, με βασικό «εξαγώγιμο προϊόν» το αμερικανικό LNG.

Το σχέδιο δεν είναι καινούργιο, όπως βεβαιώνουν πηγές της αγοράς με γνώση του θέματος, ωστόσο αποκτά πλέον διαφορετική «ποιότητα» στον απόηχο της πρόσφατης απόφασης της Ε.Ε. για ολική διακοπή του ρωσικού αερίου, συμπεριλαμβάνοντας και την παράμετρο «Τουρκία» και τον αγωγό TurkStream, τη μόνη εναπομείνασα δίοδο ρωσικού αερίου προς την ευρωπαϊκή αγορά. «Το κρίσιμο μέγεθος είναι η Τουρκία» σχολιάζουν οι ίδιες πηγές, αναγνωρίζοντας από τη μία το νέο βήμα στην προσπάθεια ολικής απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο και από την άλλη την πρόσθετη δυσκολία, φέρνοντας πλέον στην εξίσωση και τον παράγοντα «Τουρκία».

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα εμφανίζεται «υποψήφια» να συνδράμει διά των υποδομών της στο έργο αναπλήρωσης των περίπου 18 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως που καταφθάνουν στην ευρωπαϊκή αγορά μέσω του TurkStream, γεγονός που με τη σειρά του «κουμπώνει» με τον ευρύτερο σχεδιασμό των ΗΠΑ να «περάσουν» τις χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης στο πελατολόγιό τους για την προώθηση του υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Ενδεικτικά, ο υπουργός Εσωτερικών και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας των ΗΠΑ, γνωστός και ως «τσάρος της Ενέργειας», Νταγκ Μπέργκαμ, δήλωσε, μεταξύ άλλων, σε πρόσφατη συνέντευξή του: «Η Ελλάδα είναι ένα σταυροδρόμι όπου εισέρχεται σημαντική ποσότητα αμερικανικού LNG για να εξυπηρετήσει την Ανατολική Ευρώπη. Η Ελλάδα υπήρξε εξαιρετικός εταίρος. Ο πρωθυπουργός τους το καταλαβαίνει, είναι απολύτως σύμφωνος».
Συμφωνίες για LNG, data centers και ναυπηγεία

Εκτιμήσεις αναφέρουν ότι ο «απολογισμός» του συνεδρίου θα περιλαμβάνει 5-6 συμφωνίες τόσο αγοράς όσο και πώλησης LNG, με τους Έλληνες ενεργειακούς παίκτες να δηλώνουν «παρόντες» σε συνέχεια και των κινήσεων που έχουν κάνει (βλ. ΔΕΠΑ Εμπορίας) να κατοχυρώσουν δραστηριότητα εμπορίας φυσικού αερίου στις γειτονικές χώρες των Βαλκανίων, όπως επίσης και συμφωνίες στο τομέα των data centers και των ναυπηγείων.
Ο ειδικός ρόλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, σε πρόσφατη επίσκεψή του στα γραφεία της ΔΕΠΑ Εμπορίας είχε δηλώσει, μεταξύ άλλων, ότι «η ΔΕΠΑ Εμπορίας είναι η αιχμή του δόρατος για τη λειτουργία του Κάθετου Διαδρόμου, καθώς αξιοποιώντας την υποδομή της Ρεβυθούσας και του FSRU της Αλεξανδρούπολης, χρησιμοποιώντας τους αγωγούς του ΔΕΣΦΑ και του διασυνδετήριου αγωγού IGB, λειτουργεί φτάνοντας στη Μολδαβία, την Ουγγαρία και την Ουκρανία».

Ενδεικτικό της εξωστρέφειας της ΔΕΠΑ Εμπορίας είναι το γεγονός ότι φέρεται να αποκτά πελατολόγιο στη Ρουμανία και την Ουγγαρία, προμηθεύοντας τις χώρες αυτές με αέριο. Πρόκειται για δύο αγορές που, εκτός από το ότι εντάσσονται στον Κάθετο Διάδρομο, είναι σημαντικοί κόμβοι διαπραγμάτευσης φυσικού αερίου στην περιοχή, με σημαντικές επίσης προοπτικές ενίσχυσης της τοπικής κατανάλωσης. Στην περίπτωση της Βουδαπέστης, οι προοπτικές αυτές εδράζονται κατά κύριο λόγο στη μεγάλη συμμετοχή των μονάδων αερίου στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής, με προβλέψεις να διατηρούν το μερίδιό τους στα επίπεδα του 40% τα επόμενα χρόνια.
Τα προμηνύματα

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι σχετικές συζητήσεις έχουν ανοίξει ήδη από τον Σεπτέμβριο, φτάνοντας καθώς φαίνεται σήμερα στην κατάληξή τους, με τον υπουργό Εσωτερικών των ΗΠΑ να δηλώνει προ διμήνου σε συνέντευξή του στη «Ναυτεμπορική» ενδιαφέρον για συνέργειες στους προαναφερόμενους τομείς. «Μιλώντας με τους Έλληνες υπουργούς Ανάπτυξης και Ναυτιλίας στα ναυπηγεία Ελευσίνας, είδαμε ότι υπάρχει μεγάλη ευκαιρία για εξαιρετικές συνεργασίες» είχε αναφέρει χαρακτηριστικά, για να προσθέσει σε άλλο σημείο της συνέντευξης σχετικά την τεχνητή νοημοσύνη: «Ένα εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης “πηγαίνει” σε μέρη με αξιόπιστη, άφθονη, οικονομικά προσιτή και ασφαλή ενέργεια. Έτσι θα λαμβάνονται οι αποφάσεις. Και αυτές οι ροές κεφαλαίων θα είναι τεράστιες. Οι ροές κεφαλαίων στα κέντρα δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης είναι αυτή τη στιγμή, στις Ηνωμένες Πολιτείες, μεγαλύτερες από πολλές άλλες βιομηχανίες μαζί».

Αν και η Ελλάδα απέχει ακόμη από την κατάσταση φθηνής και προσιτής ηλεκτρικής ενέργειας, εντούτοις η ταχεία ανάπτυξη των ΑΠΕ σε συνδυασμό με την επικείμενη διείσδυση των σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας δημιουργούν προϋποθέσεις να καταστεί ελκυστικό το ενεργειακό μίγμα της χώρας για τέτοιες επενδύσεις.

Σε κάθε περίπτωση, όπως διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές, το αμερικανικό «εγχείρημα», είτε πρόκειται για το κομμάτι του LNG, είτε πρόκειται για ναυπηγεία και data centers και πάντα στον απόηχο της συνολικότερης στρατηγικής σύμπλευσης Ελλάδας – ΗΠΑ σε πολιτικό, στρατιωτικό και οικονομικό επίπεδο, εντάσσει τη χώρα στον σχεδιασμό του ως βασικό «όχημα» στην προσπάθεια ευρύτερων επιδιώξεων, με την ελληνική πλευρά να φιλοδοξεί για γεωπολιτικά και οικονομικά οφέλη.
Ο Κάθετος Διάδρομος και ο Συμπιεστής του ΔΕΣΦΑ

Επί του πεδίου και εν προκειμένω στην περίπτωση του LNG, ο ανάλογος σχεδιασμός εμφανίζεται αρκετά προωθημένος, με τον Κάθετο Διάδρομο να λειτουργεί και προσφάτως να πραγματοποιεί μια επιτυχημένη δημοπρασία, και τον ΔΕΣΦΑ, σε εθνικό επίπεδο, σήμερα να προχωρά στα εγκαίνια, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, του νέου Σταθμού Συμπίεσης Φυσικού Αερίου στην Κομοτηνή, έργο που αναμένεται να πολλαπλασιάσει την εξαγωγική ικανότητα της χώρας, φτάνοντας τα 8 δισ. κυβικά μέτρα μέχρι τα τέλη του έτους.

Μάλιστα, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, τα σημερινά εγκαίνια, πέρα της πρακτικής αξίας έχουν και μια συμβολική αξία ευρύτερη για την Ελλάδα, καθώς το έργο ολοκληρώθηκε εντός τριών ετών, «αντιστρέφοντας» πλήρως την εικόνα της χώρας, που ήθελε στις απαρχές της συζήτησης περί «πύλης εισόδου» το εθνικό σύστημα να μην ανταποκρίνεται.

Η «αξία» του νέου συμπιεστή, όπως επισημαίνουν πηγές του ΔΕΣΦΑ που συνομίλησαν με τη «Ν», έγκειται στο γεγονός ότι «κάνει πλήρως αξιοποιήσιμες τις υποδομές και αυξάνει την αξιοπιστία λειτουργίας του συστήματος», με τα οφέλη να διαμοιράζονται στα γειτονικά κράτη μέχρι και την Ουκρανία, καθώς καθίσταται εφικτή η προώθηση πολλαπλάσιων ποσοτήτων προς τον Βορρά, συμβάλλοντας ακολούθως στη στρατηγική διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας της Ε.Ε.
Οι συμμετοχές

Η ιδιαίτερη βαρύτητα που έχει για τις ΗΠΑ η Σύνοδος αναδεικνύεται από το γεγονός ότι στην Υπουργική Διάσκεψη της P-TEC, που θα διεξαχθεί την Παρασκευή, θα συμμετάσχουν τέσσερα κορυφαία στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης: ο υπουργός Εσωτερικών των ΗΠΑ και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας, Νταγκ Μπέργκαμ, ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Κρις Ράιτ, ο υφυπουργός Εξωτερικών για τη Διαχείριση και τους Πόρους, Μάικλ Ρίγας, και ο υφυπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών αρμόδιος για την οικονομική ανάπτυξη, την ενέργεια και το περιβάλλον, Τζέικομπ Χέλμπεργκ.

Παράλληλα, θα είναι η πρώτη επίσημη εκδήλωση στην οποία θα παραστεί η νέα Αμερικανίδα πρέσβης Κίμπερλι Γκίλφοϊλ. Επίσης, θα παραστούν 24 εκπρόσωποι υπουργείων Ενέργειας κρατών από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Από ελληνικής πλευράς, πέρα από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα δώσουν το «παρών» οι υπουργοί Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Βασίλης Κικίλιας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης.

Από πλευράς Ελλήνων «παικτών», στο Ζάππειο θα βρίσκονται όλοι οι μεγάλοι της ενέργειας, πολλοί από τους οποίους θα συμμετάσχουν ως ομιλητές στο επιχειρηματικό φόρουμ της Πέμπτης, όπως ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ, Κωσταντίνος Ξιφαράς, ο επικεφαλής της ΔΕΗ, Γιώργος Στάσσης, ο CEO της Helleniq Energy, Ανδρέας Σιάμισιης, ο επικεφαλής της Energean, Μαθιός Ρήγας, ο διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης, η επικεφαλής του ΔΕΣΦΑ, Μαρία Ρίτα Γκάλι, κ.ά.

(αναδημοσίευση από Ναυτεμπορική)

Πηγή: https://energypress.gr/