Φωτογραφία: Brett Jordan on Unsplash
Νέα έρευνα δείχνει ότι η ιβουπροφαίνη μπορεί να έχει και αντικαρκινικές ιδιότητες, μειώνοντας τον κίνδυνο για καρκίνο του ενδομητρίου και όχι μόνο, ανοίγοντας νέες προοπτικές στην πρόληψη μέσω αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
Η ιβουπροφαίνη είναι ένα γνωστό φάρμακο καθημερινής χρήσης - η συνήθης επιλογή για πονοκεφάλους, πόνους περιόδου και άλλες ενοχλήσεις.
Νέα έρευνα όμως δείχνει ότι μπορεί να έχει περισσότερες δυνατότητες από την ανακούφιση του πόνου: ίσως να διαθέτει και αντικαρκινικές ιδιότητες.
Καθώς οι επιστήμονες μελετούν τη σχέση φλεγμονής και καρκίνου, ο ρόλος της ιβουπροφαίνης μπαίνει στο επίκεντρο, θέτοντας ερωτήματα για το πώς ένα τόσο κοινό φάρμακο μπορεί να προσφέρει απρόσμενη προστασία.
Η ιβουπροφαίνη ανήκει στην οικογένεια των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (NSAIDs). Η σύνδεση μεταξύ NSAIDs και πρόληψης του καρκίνου δεν είναι νέα: ήδη από το 1983, κλινικά δεδομένα είχαν δείξει ότι το sulindac – ένα παλαιότερο NSAID παρόμοιο με την ιβουπροφαίνη – σχετίζεται με μειωμένη εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου σε ορισμένους ασθενείς.
Από τότε, οι επιστήμονες διερευνούν αν αυτά τα φάρμακα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην πρόληψη ή επιβράδυνση και άλλων τύπων καρκίνου.
Ιβουπροφαίνη και καρκίνος ενδομητρίου
Μια μελέτη του 2025 έδειξε ότι η ιβουπροφαίνη μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του ενδομητρίου, του πιο συχνού τύπου καρκίνου της μήτρας, που ξεκινά από το ενδομήτριο και πλήττει κυρίως γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.
Ένας από τους μεγαλύτερους προληπτικούς παράγοντες κινδύνου είναι η υπερβολική σωματική μάζα, καθώς το περιττό λίπος αυξάνει τα επίπεδα οιστρογόνων – ορμόνη που μπορεί να διεγείρει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Άλλοι παράγοντες είναι η μεγαλύτερη ηλικία, η ορμονοθεραπεία, ο διαβήτης και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
Στα πλαίσια μιας μεγάλης μελέτης (PLCO), αναλύθηκαν δεδομένα από πάνω από 42.000 γυναίκες ηλικίας 55–74 ετών για 12 χρόνια. Οι γυναίκες που ανέφεραν ότι έπαιρναν τουλάχιστον 30 δισκία ιβουπροφαίνης μηνιαίως είχαν 25% χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του ενδομητρίου σε σχέση με όσες έπαιρναν λιγότερα από τέσσερα δισκία το μήνα. Το αποτέλεσμα φάνηκε πιο έντονο σε γυναίκες με καρδιακά προβλήματα.
Αξίζει να σημειωθεί πως η ασπιρίνη – άλλο κοινό NSAID – δεν έδειξε την ίδια σύνδεση με μειωμένο κίνδυνο σε αυτή ή άλλες μελέτες, αν και μπορεί να βοηθά στην πρόληψη επανεμφάνισης καρκίνου του εντέρου. Άλλα NSAIDs, όπως η ναπροξένη, έχουν μελετηθεί για πρόληψη καρκίνου του παχέος εντέρου, της ουροδόχου κύστης και του μαστού, με αποτελεσματικότητα που εξαρτάται από τον τύπο καρκίνου, τα γονίδια και την υγεία του ατόμου.
Πιθανή ευρύτερη προστασία
Οι πιθανές αντικαρκινικές ιδιότητες της ιβουπροφαίνης εκτείνονται και σε άλλους καρκίνους, όπως του εντέρου, του μαστού, του πνεύμονα και του προστάτη. Για παράδειγμα, άτομα με ιστορικό καρκίνου εντέρου που έπαιρναν ιβουπροφαίνη είχαν μικρότερη πιθανότητα υποτροπής.
Η φλεγμονή αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του καρκίνου και η ιβουπροφαίνη είναι αντιφλεγμονώδες. Με την αναστολή της COX-2, μειώνεται η παραγωγή προσταγλανδινών, χημικών αγγελιοφόρων που προάγουν τη φλεγμονή και την ανάπτυξη κυττάρων καρκίνου.
Επιπλέον, φαίνεται ότι η ιβουπροφαίνη επηρεάζει γονίδια σχετιζόμενα με καρκίνο όπως τα HIF-1α, NFκB και STAT3, καθιστώντας τα καρκινικά κύτταρα πιο ευάλωτα και πιθανώς πιο ευαίσθητα στη χημειοθεραπεία.
Και κάποιες επιφυλάξεις
Προσοχή όμως! Δεν συμφωνούν όλες οι μελέτες. Μια μελέτη με 7.751 ασθενείς βρήκε ότι η χρήση ασπιρίνης μετά τη διάγνωση καρκίνου του ενδομητρίου συσχετίστηκε με υψηλότερη θνησιμότητα. Άλλα NSAIDs φαίνεται επίσης να αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο σε κάποιες περιπτώσεις.
Η μακροχρόνια ή υψηλή δόση NSAIDs μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες όπως έλκη στο στομάχι, αιμορραγία εντέρου και βλάβη στα νεφρά, ενώ πιο σπάνια μπορεί να προκαλέσει καρδιακά προβλήματα. Υπάρχουν επίσης αλληλεπιδράσεις με φάρμακα όπως η βαρφαρίνη και ορισμένα αντικαταθλιπτικά.
Παρά τις ενθαρρυντικές ενδείξεις, οι ειδικοί προτείνουν να μην χρησιμοποιείται η ιβουπροφαίνη για πρόληψη καρκίνου χωρίς ιατρική παρακολούθηση. Η ασφαλέστερη στρατηγική παραμένει η πρόληψη μέσω υγιεινού τρόπου ζωής: διατροφή πλούσια σε αντιφλεγμονώδη τρόφιμα, διατήρηση υγιούς βάρους και φυσική δραστηριότητα.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στην The Conversation από τους Dipa Kamdar, Ahmed Elbediwy και Nadine Wehida, Kingston University.
Πηγή: Science Alert