Ναταλία Κοντώση
Η «υποβολή αρνητικών προσφορών», η ιδέα ότι σε ορισμένες χώρες οι κατασκευαστές υπεράκτιων αιολικών πάρκων θα πρέπει να πληρώνουν για το δικαίωμα κατασκευής αιολικών πάρκων, έχει αρχίσει τα τελευταία χρόνια να προκαλεί προβληματισμούς με παράγοντες της αγοράς να υπογραμμίζουν ότι μπορεί να υπονομεύει τις επενδύσεις σε υπεράκτια αιολική ενέργεια.
Αυτό φαίνεται ότι έχει αρχίσει να αλλάζει, καθώς ήδη 3 κυβερνήσεις που διεξήγαγαν δημοπρασίες αρνητικών προσφορών στρέφονται προς Συμβάσεις επί Διαφορών (CfDs), και δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι οι αρνητικές προσφορές μπορεί να φτάνουν στο τέλος του.
Οι στόχοι της ΕΕ
Όπως υπογραμμίζει το Strategic Energy Europe, η ΕΕ επιθυμεί πολύ περισσότερη υπεράκτια αιολική ενέργεια για να θωρακίσει την ενεργειακή της ασφάλεια και να ενισχύσει περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Σήμερα, η ΕΕ διαθέτει 21 GW υπεράκτιας αιολικής ενέργειας. Αυτή η ισχύς θα αυξηθεί σε 46 GW έως το 2030. Και έως το 2050 η ΕΕ στοχεύει να έχει 300 GW.
Η αποτυχία των δημοπρασιών
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, αρκετές δημοπρασίες υπεράκτιας αιολικής ενέργειας δεν κατάφεραν να προσελκύσουν πλειοδότες. Αυτές οι δημοπρασίες απέτυχαν για διαφορετικούς λόγους. Αλλά ένα θέμα ήταν κοινό σε όλες: ο σχεδιασμός της δημοπρασίας δεν ήταν κατάλληλος για τον σκοπό. Στη Δανία και τη Γερμανία, η «αρνητική υποβολή προσφορών», η ιδέα ότι οι κατασκευαστές υπεράκτιων αιολικών πάρκων θα έπρεπε να πληρώσουν για το δικαίωμα κατασκευής αιολικών πάρκων, στάθηκε εμπόδιο στις νέες επενδύσεις.
Αυτό αλλάζει τώρα: πρόσφατες κυβερνητικές ανακοινώσεις δείχνουν ότι όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες στρέφονται προς τις Συμβάσεις Επί Διαφορών (CfDs).
Η περίπτωση της Δανίας
Η Δανία δεν κατάφερε να προσελκύσει καμία προσφορά στη δημοπρασία υπεράκτιας αιολικής ενέργειας του 2024 λόγω αρνητικών προσφορών . Ως αρχική αντίδραση, η δανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ο επερχόμενος διαγωνισμός για 3 τοποθεσίες συνολικής χωρητικότητας 3 GW θα προσφέρει CfDs. Ο σχεδιασμός της δημοπρασίας για το περίφημο Bornholm Energy Island δεν έχει ακόμη αποφασιστεί.
Μεγάλο μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τα νέα υπεράκτια αιολικά πάρκα θα προορίζεται για εξαγωγή και όχι για εγχώρια κατανάλωση. Αυτό καθιστά τη Δανία μια ξεχωριστή περίπτωση.
Γερμανία: Υπό εξέταση η μη περιορισμένη αρνητική υποβολή προσφορών.
Η Γερμανία διεξάγει τις δημοπρασίες υπεράκτιας αιολικής ενέργειας με αρνητικές προσφορές χωρίς όρια. Για τις τοποθεσίες που δεν έχουν αναπτυχθεί κεντρικά εκ των προτέρων, τα έργα ανατίθενται μόνο με βάση την τιμή, πράγμα που σημαίνει ότι κερδίζει ο κατασκευαστής που προσφέρει να πληρώσει τα περισσότερα για το δικαίωμα κατασκευής. Για τις κεντρικά εκ των προτέρων ανεπτυγμένες τοποθεσίες, η Γερμανία συνδυάζει τις αρνητικές προσφορές με κριτήρια που δεν βασίζονται στην τιμή.
Η τελευταία γερμανική δημοπρασία για υπεράκτια αιολική ενέργεια απέτυχε : δεν υποβλήθηκε ούτε μία προσφορά για υπεράκτιο αιολικό έργο. Ο σχεδιασμός της δημοπρασίας της χώρας δεν είναι μελλοντικά βιώσιμος. Θέτει υπερβολικούς και ανεξέλεγκτους κινδύνους στους κατασκευαστές υπεράκτιας αιολικής ενέργειας. Δεν λαμβάνει υπόψη το τρέχον περιβάλλον της αγοράς και τις επενδυτικές συνθήκες. Χωρίς διόρθωση πορείας, οι επερχόμενες δημοπρασίες του 2026 ενδέχεται επίσης να αποτύχουν.
Το Γερμανικό Υπουργείο Οικονομικών αντέδρασε στην αποτυχημένη δημοπρασία.
Ανακοίνωσε ότι η Γερμανία θα αντικαταστήσει τις αρνητικές προσφορές χωρίς όριο με CfDs.
Ωστόσο, η κυβέρνηση πρέπει να ολοκληρώσει γρήγορα τις απαραίτητες τροποποιήσεις στον νόμο για την υπεράκτια αιολική ενέργεια και σε άλλους κανονισμούς, ώστε οι CfDs να εφαρμοστούν ήδη στις δημοπρασίες του 2026.
Μόνο τότε μπορεί η υπεράκτια αιολική ενέργεια να συνεχίσει να εκπληρώνει την υπόσχεσή της για ασφαλή, οικονομικά προσιτή και φιλική προς το κλίμα ηλεκτρική ενέργεια για τη Γερμανία και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και προστιθέμενη αξία σε όλη τη χώρα.
Μείωση του κόστους
Μια γερμανική μελέτη δείχνει ότι οι συμβάσεις CfD μπορούν να μειώσουν το κόστος παραγωγής έως και 30%, παρέχοντας τη βάση για ανταγωνιστικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές, τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία της Γερμανίας.
Ολλανδία: CfDs από το 2027
Στην Ολλανδία, η κυβέρνηση πρότεινε ένα νέο « Σχέδιο Δράσης για την Υπεράκτια Αιολική Ενέργεια », αποχαιρετώντας τις αρνητικές προσφορές για την υπεράκτια αιολική ενέργεια. Αντ' αυτού, η κυβέρνηση προετοιμάζει τώρα νομοθεσία για την εισαγωγή Συμβάσεων επί Διαφορών (CfDs). Ο πρώτος διαγωνισμός με CfDs θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στα μέσα του 2027.
Διερευνά επίσης την ανάπτυξη ενός ταμείου εγγυήσεων για την υποστήριξη της σύναψης Συμφωνιών Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (PPAs). Με αυτά τα μέτρα, η κυβέρνηση ανταποκρίνεται στο αυξανόμενο κόστος, τον πληθωρισμό, τις προκλήσεις της αλυσίδας εφοδιασμού και τις ανησυχίες για τους κινδύνους στην υπεράκτια αιολική ενέργεια.
Η υπεράκτια αιολική ενέργεια στην Ολλανδία επρόκειτο να σταματήσει. Η κυβέρνηση ήθελε να το αποφύγει αυτό. Ως άμεσο μέτρο, ξεκίνησε την «Προσωρινή Υποστήριξη της Υπεράκτιας Αιολικής Ενέργειας (TOMOZ)», η οποία διαθέτει 1 δισεκατομμύριο ευρώ από το ολλανδικό ταμείο για το κλίμα για να υποστηρίξει την ανάπτυξη 2 GW υπεράκτιας αιολικής ισχύος το 2026. Η TOMOZ θα λειτουργήσει ως μέτρο ενδιάμεσης σύνδεσης μέχρι την πλήρη εφαρμογή των Συμφωνιών Επίλυσης Διαφορών (CfDs).
Η ολλανδική υπεράκτια αιολική βιομηχανία καλεί την κυβέρνηση να παράσχει έναν μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό με τη μορφή ενός υπεράκτιου αιολικού ταμείου για όλα τα έσοδα και τις δαπάνες από τις υπεράκτιες συμβάσεις αιολικής ενέργειας (CfDs). Η κυβέρνηση θα πρέπει επίσης να ενισχύσει τον εξηλεκτρισμό της ολλανδικής οικονομίας.
Εκτιμάται ότι η πρόσθετη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από τον εξηλεκτρισμό θα διατηρήσει το κόστος της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας όσο το δυνατόν χαμηλότερο. Υπάρχουν μερικά καλά νέα εδώ: η κυβέρνηση ήδη εξετάζει την επιλογή της προσφοράς CfDs για επενδύσεις στην ηλεκτροδότηση (πλευρά της ζήτησης) .
Οι περισσότερες χώρες διεξάγουν ήδη δημοπρασίες CfD, όπως το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τι συμβαίνει με την αρνητική υποβολή προσφορών
«Οι 3 κυβερνήσεις που διεξήγαγαν δημοπρασίες αρνητικών προσφορών για υπεράκτια αιολικά πάρκα τώρα προχωρούν σε CfDs. Έχουν δίκιο που το κάνουν: οι αρνητικές προσφορές καθιστούν την υπεράκτια αιολική ενέργεια πιο ακριβή. Αυτό σημαίνει υψηλότερο αρχικό κόστος και υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης. Και αυτά τα πρόσθετα κόστη μετακυλίονται στους καταναλωτές ή/και στην αλυσίδα εφοδιασμού αιολικής ενέργειας. Οι αρνητικές προσφορές μπορεί να φαίνονται βραχυπρόθεσμο κέρδος για τα Υπουργεία Οικονομικών. Αλλά είναι ένα μακροπρόθεσμο κόστος για την κοινωνία», λέει ο Giles Dickson, Διευθύνων Σύμβουλος της WindEurope.
Η Φινλανδία, η Σουηδία, η Λετονία και η Εσθονία εξακολουθούν να εξετάζουν το ενδεχόμενο αρνητικών προσφορών για τις δημοπρασίες υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, όταν και όποτε τις διενεργήσουν. Σήμερα, έχουν μόνο 250 MW υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.
Πηγή: https://energypress.gr/